روانشناسی بورس و عوامل موثر بر رفتار معامله گران (بخش ۳)

روانشناسی بورس : عامل اصلی موفقیت در بازار سرمایه

همان طور که بازار های مالی از جمله بازار بورس ایران می توانند باعث چند برابر کردن سرمایه و افزایش سود آوری باشد؛ به همان نسبت  نیز می تواند باعث از بین رفتن سرمایه در مدتی کوتاه شود. به همین جهت روانشناسی بازار بورس و سایر بازارهای مالی و شناخت رفتار سرمایه گذاران از عوامل اصلی موفقیت در این بازارها به حساب می آید. 

در بخش قبل در خصوص ۸ عامل اثرگذار بر معاملات سرمایه گذاران و اثرات روانشناسی آن ۸ عامل بر رفتار سرمایه گذاران صحبت کردیم. در این بخش نیز قصد داریم در خصوص ۳ عامل موثر دیگر بر روانشناسی بازار بورس صحبت کنیم.

 

عوامل موثر در روانشناسی بورس

 

۹- در معاملات صبور باشید

از دیگر عوامل موثر در روانشناسی بورس صبر کردن در بازار های مالی است .متاسفانه در بازار بورس بسیاری از افراد هستند که با این تفکر وارد بازار می شوند که می توانند ره صد ساله را یک شبه بروند و پول هنگفتی را در مدت زمانی کم بدست آورند و شاید می خواهند ناکامی های مالی خود را در زمینه های دیگر اینجا جبران نمایند.همین تفکر و دید  غلط اولیه باعث می شود که ذهن معامله گر دیگر صبور نباشد و با اندکی منفی شدن سهم خریداری شده،آنرا با ضرر بفروشد و همین رویه را نیز ادامه می دهد تا جایی که می بیند بخش زیادی از سرمایه اولیه خود را ازدست داده است.این مطلب را باید عرض کنم که خوشبختانه یا متاسفانه بازار بورس ،جای یک شبه پولدار شدن نیست و علاوه بر چهار عنصر اولیه که در ابتدای مقاله گفته شد ، باید صبر هم پیشه کرد و از همان ابتدای خرید با تعیین یک مدت زمان مشخص  جهت نگهداری سهم ، ذهن را مهیا و آماده ی صبر کرد.

 

 

رویه ی غلط دیگری که بسیاری از معامله گران دارند این است که  بدون تعیین حد سود و ضرر سهمی را می خرند وبا اینکه هرروز سهمشان افت قیمت بیشتری پیدا می کند بی دلیل صبر می کنند و حد ضرری هم برای سهم خریداری شده قرار نمیدهند. در مقابل اگر اندکی وارد سود شدند اقدام به فروش عجولانه می کنند. به عبارت دیگر اینگونه افراد در ضرر بسیار صبور و در رسیدن به سود بسیار عجول هستند.سرمایه ی این افراد به سرعت در حال از بین رفتن هست زیرا در صد ضررشان خیلی بیشتر از درصد سودشان است.ذهن خودتان را طوری عادت بدهید که بر عکس رویه بالا عمل کرده تا برآیند سود و ضررتان، سود باشد.

 

 ۱۰- رفتار توده ای یا گله ای عمل کردن

دهمین عامل موثر در روانشناسی بورس رفتار گله ای می باشد. متاسفانه یک عادت غلطی که در رفتار مردم جامعه ی ما به خصوص اکثر فعالین بازار مشاهده می شود  توده ای یا گله ای عمل کردن است.مثلا تا وقتی که قیمت دلار و سکه طلا ، در حباب منفی  و مناسب باشد کسی به فکر خرید آن نیست اما کافی است کمی تقاضا برای خرید آن زیاد شود.می بینید همین مردم ساعت ها در صف های طویل منتظر هستند تا مثلا دلار را در قیمت های خیلی بالاتر خریداری کنند. به این نحوه عملکرد، رفتار گله ای  می گویند. در واقع این صف نشینی سال هاست در ذهن مردم ما جا افتاده است.

در بازار بورس هم وضعیت به همین منوال است. درصد بالایی از فعالین بازار وقتی سهمی در قیمت های ارزنده و منفی باشد از خرید آن اجتناب می کنند اما به محض اینکه در صف خرید قفل شد در صف خرید می نشینند به امید آنکه بتوانند تعدادی از آن را بخرند. عاملی که باعث می شود افراد به این شکل عمل کنند پیروی از احساسات آنی به جای منطق است. وقتی افراد می بینند همه به دنبال خرید یک سهم هستند ذهن انسان به این سمت می رود که حتما خبری در راه هست  که به این شکل همه به دنبال آن هستند، غافل از اینکه همه دقیقا همین فکر را می کنند و این باعث به وجود آمدن موج خرید می شود. البته سفته بازانی هستند که عامل اصلی تحریک و مسیر دادن به این موج هستند. تنها راه مقابله هم استفاده از تحلیل و محاسبه قیمت ذاتی آن سهم یا آن کالایی است که همه به دنبالش هستند.

 

 

۱۱-اعتیاد به معامله های پی در پی یا overtrading

یازدهمین عامل اثر گذار بر روانشناسی بورس تعدد معاملات می باشد. خرید و فروش پی در پی یک دیگر از خطراتی است که ذهن معامله گر را می تواند تخریب کند.بعضی از معامله گران به ابن امر عادت کرده اند که باید هر روز معامله کنند چه با ضرر و چه با سود.مثلا یک سهمی را می خرند و وقتی می بینند چند روزی حرکت رو به بالایی نمی کند با اینکه حد ضرری هم برایشان فعال نشده است دست به فروش هیجانی آن با ضرر می زنند و وارد سهم دیگری می شوند.در این موارد باید فکر خودتان را به این سوال معطوف کنید که هدف شما از معامله در بورس چیست؟ آیا سود رساندن به خودتان هدف است یا با معاملات مکرر و پرداخت کارمزد می خواهید سود بیشتری به کارگزارتان برسانید؟؟اگر پاسخ این سوال که کاملا هم مشخص است را مدام با خود تکرار کنید یقینا دیگر این چنین معاملاتی نخواهید داشت.

 

ادامه دارد…

 

نویسنده: امیرحسین حقیقتی

مدرس و تحلیلگر کارگزاری اگاه (شعبه شیراز)

 

———————————————————————————–

پیشنهاد می کنم مقالات زیر را هم حتما مطالعه کنید.

تابلوخوانی بازار- معاملات بلوکی

چگونه با میانگین متحرک در بازار معامله کنیم

روانشناسی بازار بورس و عوامل موثر بر رفتار معامله گران (بخش۲)

روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران

روانشناسی بازار بورس دارای اهمیت فراوانی می باشد چرا که همان طور که بازار های مالی از جمله بازار بورس ایران می توانند باعث چند برابر کردن سرمایه و افزایش سود آوری باشد؛ به همان نسبت  نیز می تواند باعث از بین رفتن سرمایه در مدتی کوتاه شود. به همین جهت روانشناسی بازار بورس و سایر بازارهای مالی و شناخت رفتار سرمایه گذاران از عوامل اصلی موفقیت در این بازارها به حساب می آید. 

در بخش قبل در خصوص ۴ عامل اثرگذار بر معاملات سرمایه گذاران و اثرات روانشناسی آن ۴ عامل بر رفتار سرمایه گذاران صحبت کردیم. در این بخش نیز قصد داریم در خصوص ۴ عامل موثر دیگر بر روانشناسی بازار بورس صحبت کنیم.

 

عوامل اثرگذار بر روانشناسی بازار بورس

۵- تاثیر خبرهای خوب و بد

پنجمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران تاثیر خبرهای خوب و بد بر بازار سرمایه می باشد. همیشه افراد سود جو در همه زمینه های اقتصادی سعی داشته اند تا با سوء استفاده از احساسات و هیجانات افراد دیگر  به نفع خود بهره برداری کنند.در بازار بورس ایران نیز این موضوع به کرات مشاهده گردیده است. ذهن معامله گری که از دانش و تجربه کافی برخودار نیست بیشتر آماده پذیرش اخبار جمعی و گسترده ای است که توسط سفته بازان و بازیگردانان سهام مختلف از طرق گوناگون (کانال های تلگرامی-سایت ها و….) منتشر می شود.

در مباحث روانشناسی بورس تجربه ثابت کرده است که سهمی که در قیمتی ارزنده و به اصطلاح کف قیمتی است و شاید اخبار خوبی در آینده از سهم به بازار مخابره شود که هنوز عموم فعالین بازار از آن خبر ندارند،اخبار منفی زیاد غیر منطقی همراه با بزرگنمایی توسط سفته بازان و یا بازیگردانان، برای جمع آوری تعداد بیشتری از سهم به نفع خودشان،در بازار منتشر می شود و این اخبار منفی باعث می شود که سهامداران بی تجربه بر اساس احساسات و هیجانات سهم خود را با ضرر بفروشند. بنابراین توصیه می گردد اگر سهمی را به صورت همه جانبه و کامل مورد بررسی قرار دادید و مشکل خاصی در سهم مشاهده نکردید، و همزمان این اخبار منفی(به عنوان مثال خبر ورشکستگی سهم-بدهکاری مالیاتی زیاد- فسخ قراردادهای مهم و…)در مورد سهم زیاد شنیدید سهام خود را نگهداری کنید و در صورت ریسک پذیری به تعداد سهام خود نیز اضافه کنید.

 

عکس این موضوع زمانی اتفاق می افتد که سهمی از لحاظ قیمتی رشد زیادی کرده است و اخبار مثبت غیر منطقی زیادی در مورد آن در بازار به صورت غیر رسمی منتشر می شود. در این زمان اگر سهم را از قبل دارید بهتر است به فکر فروش و ذخیره سود باشید و اگر این سهم را ندارید به هیچ وجه خریدار نباشید زیرا سعی سفته بازان ویا بازیگردانان سهم بر آنست که احساسات افراد کم تجربه را برانگیخته و تشویق به خرید سهامی در قیمت های بالا بکنند که خودشان از قبل و در قیمت های پایین خریداری نموده اند.

۶-تعصب بی جا

ششمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران تعصب بی جا می باشد. تعصب زیاد و افراطی از عواملی بوده است که در برخی از موارد باعث شده که یه نفر یا حتی یک جامعه به انحطاط و نابودی برودو از مسیر اصلی خود خارج بشود. وقتی که ذهن و فکر انسان بر روی یک مورد خاص اسیر تعصب شود ،دیگر نقاط ضعف و کاستی های آن مورد توجه او قرار نمی گیرد و همین امر باعث می شود که دچار تصمیم گیری اشتباه شود.

 

 

در بازار بورس و در مباحث روانشناسی بورس تعصب بی جا و بدون پشتوانه تحلیلی و علمی بر روی یک سهم یا گروه خاص باعث می شود که معامله گر نقایص آن سهم را نبیند (با به عبارت دیگر نمی خواهد ببیند) و همین موضوع باعث می شود که سرمایه معامله گر در مدت کوتاهی از بین برود. مثلا معامله گری که بر روی یک سهم خاص تعصب دارد، حد ضرر را رعایت نمی کند یا عوامل بنیادی که باعث تضعیف وضعیت بنیادی سهم در آینده می شود را نادیده می گیرد که این آفت بسیار بزرگی برای سرمایه او محسوب می شود.به عنوان مثال اخیرا با رشد تکنولوژی و گسترش شبکه های اجتماعی مثل تلگرام مشاهده شده است که گروه هایی در جهت حمایت سهمی خاص تشکیل می شود که فقط بر روی آن سهم تمرکز دارند که به این تعصبات بر روی آن سهم دامن می زنند.بنابراین هر چقدر از چنین فضاهایی  دور باشید ذهن شما کمتر اسیر تعصبات غیر منطقی خواهد شد.

 

۷- تفکر و دید مثبت

هفتمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران تفکر و دید مثبت می باشد. تفکر ودید مثبت همیشه در همه ی فعالیت ها برای انسان راه گشا و کاربردی بوده است . ذهن وفکر انسان اگر در شروع انجام کاری مثبت اندیش باشد باعث می شود که انگیزه کافی به شخص داده شود و همین انگیزه باعث می شود که شخص با برنامه ریزی دقیق تر به هدف نهایی خود دست یابد.

در بازار بورس هم برای خرید یک سهم بعد از اینکه تحلیل و بررسی های کافی را در مورد آن انجام دادید با تفکر مثبت به خرید مبادرت نمایید. بارها دیده شده است که معامله گر سهمی را از همان اول به دید منفی خریداری می کند و در نهایت هم دچار زیان می شود. مثلا از همان ابتدا با خود میگوید:”من که همیشه ضرر کرده‌ام اینبار میخرم شاید سود کردم”. وقتی همین جمله‌ای که “من که همیشه ضرر کرده ام” را با قطعیت بیشتری نسبت به جمله ی بعدی که با تردید می گوید”شاید سود کردم”  را در ذهن خود القا می کند ، ضمیر ناخودآگاه معامله گر به سمت ضرر سوق پیدا می کند و باعث می شود که گرفتار تصمیمات هیجانی و ناگهانی شود که در نهایت چیزی جز ضرر عاید خود نمی کند.

 

 

۸-ترس از جا ماندن از سود

هشتمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران ترس از جا ماندن از سود می باشد. یکی دیگر از عواملی که همیشه باعث ضرر بسیاری از فعالین بازار می شود ترس جا ماندن از رشد یک سهم است.از دیدگاه همه ی بزرگان و تحلیل گران خبره ،بازار همیشه فرصت ورود خواهد داد. بنابراین سهمی که رشد قیمتی زیادی داشته است، افزایش قیمت هر روزه آن جلو دیدگان معامله گر رژه می رود  و ذهن او به این سمت میرود که رشد این سهم پایدار و همیشگی است در صورتی که وقتی یک سهم رشد زیادی را انجام داده است، تازه به چشم فعالین عادی بازار می آید و همین باعث می شود که افراد بی تجربه سهام دیگر خود را با ضرر بفروشند و به طمع سود رویایی وارد سهم رشد یافته بشوند.شاید در ابتدای کار چند درصدی کم وارد سود شوند اما معمولا روند آن سهم به دلیل رشد زیاد عوض می شود و معامله گر تازه وارد ،دچار زیان می گردد . بنابراین احساسی عمل نکنید.

 

 

از دیگر بحث های روانشناسی بورس در خرید سهام می باشد. در طرفی دیگر افرادی هستند که سهمی را در کف قیمتی خریداری کرده اند و سهمشان رشد قیمتی خوبی داشته اما به طمع رشد بیشتر سهم را نگه می دارند در صورتی که زمان فروش و ذخیره سود است. بالاخره روند سهم عوض شده و وارد فاز نزولی می شود و معامله گر بخشی زیادی از سود خود را از دست می دهد و حتی در مواردی دیده شده که شخص زیان می کند. بنابراین همیشه این نکته طلایی را به خاطر بسپارید.”فرصت ورود همیشه است اما فرصت خروج همیشه مهیا نیست”.

شناخت و یادگیری روانشناسی بازار بورس به کسب تجربه در بازار نیاز دارد اما برخی از موارد آن را می توان از طریق آموزش روانشناسی در بورس آموخت.

 

ادامه دارد…

 

نویسنده: امیرحسین حقیقتی

مدرس و تحلیلگر کارگزاری اگاه (شعبه شیراز)

 

کتابی کاربردی در خصوص روانشناسی بازار سرمایه و تکنیک های معاملاتی در بورس

نام کتاب: سهام نخرید مگر با شناخت رفتار و روانشناسی بازار

تالیف: مهدی افضلیان

مراکز فروش:

 خرید آنلاین کتاب 

خرید تلگرامی :  پیام دهید

————————————————————————-

 شاید علاقمند باشید این مقالات را هم مطالعه کنید

روانشناسی بازار بورس و عوامل موثر بر رفتار معامله گران (بخش۱)

چگونگی طراحی سیستم معاملاتی

چرا هر سرمایه گذاری باید استراتژی معاملاتی خاص خود را داشته باشد

استراتژی معاملاتی به عنوان یک نیاز برای سرمایه گذار

در بخش های قبل در خصوص طراحی سیستم معاملاتی در بازار صحبت کردیم و گفتیم هر سرمایه گذاری قبل از اینکه وارد یک موقعیت خرید شود باید چند نکته را رعایت کند و در نهایت ۶ گام را طراحی سیستم معاملاتی عنوان کردیم. در این بخش قصد داریم در خصوص استراتژی معاملاتی هر سرمایه گذار در بازار سرمایه صحبت کنیم.

 

تعریف استراتژی معاملاتی

استراتژی معاملاتی مجموعه قوانینی می باشد که یک سرمایه گذار باید برای خود داشته باشد تا بتواند در بازار سرمایه موفق عمل کند و مهم تر از داشتن استراتژی معاملاتی؛ پایبندی به آن می باشد یعنی سرمایه گذار باید بتواند به استراتژی تدوین شده پایبند باشد و هیچگاه با توجه به شرایط پیش از آمده از آن تخطی نکند. یعنی ابتدا برنامه ریزی لازم برای تدوین یک استراتژی معاملاتی را انجام داده و سپس بر اساس آن عمل کند. پس میتوان به این نتیجه رسید که داشتن استراتژی در معاملات شرط لازم برای موفقیت می باشد ولی شرط کافی نیست و شرط کافی پایبندی به استراتژی و اجرای درست آن می باشد.

 

 

داشتن استراتژی در دنیای معامله گری

قبل از شروع صحبت در خصوص این موضوع بهتر است سوالی را مطرح کنیم. چرا همواره سرمایه گذاران در تلاش هستند تا از استراتژی معاملاتی دیگران تقلید کنند و از آن در معاملات خود استفاده کنند و آیا این درست است که از استراتژی معاملاتی دیگران در بازار استفاده کنیم؟

هر سرمایه گذاری با یک روش معاملاتی منحصر به فرد در بازار معامله می کند که با توجه به تجربه، تحقیق و روانشناسی فردی آن را بدست آورده و از آن استفاده میکند؛ بنابراین تقلید کردن از استراتژی معاملاتی دیگر سرمایه گذاران در بازار اشتباه محض می باشد ولی این موضوعی است که به وفور در بازار سرمایه شاهد آن هستیم. پس این سوال باقی می ماند که چرا بیشتر سرمایه گذاران به دنبال کپی کردن استراتژی معاملاتی سرمایه گذاران موفق در بازار هستند؟؟ اگر قرار باشد همه استراتژی های معاملاتی به موفقیت منجر شود چرا درصد بیشتری از بازار بازنده هستند و تنها درصد کمی برنده؟؟

 

 

برای داشتن معاملات موفق در بازار سرمایه باید یک سیستم معاملاتی مناسب داشت که در بخش زیر مراحل آن را تشریح میکنیم

مرحله اول: بازه زمانی خاص خود را انتخاب کنید.

مرحله دوم: روند را تشخیص دهید و از آن تایید بگیرید.

مرحله سوم: نسبت ریسک و ریوارد خود را تعیین کنید:

مرحله چهارم: مقدار سرمایه ای که قصد ورود به سهم را دارید تعیین کنید:

مرحله پنجم: نقاط ورود و خروجتان را مشخص کنید.

مرحله ششم: از سیستم استفاده کنید و با آزمون و خطا کارایی آن را افزایش دهید.

 

با بررسی موضوعات بالا میتوان به این نتیجه رسید که استراتژی معاملاتی هر شخصی منحصر به فرد است و نمی توان از استراتژی معاملاتی دیگران تقلید کرد و در معاملات آن را به کار برد. از طرفی هر سرمایه گذاری باید بداند که استراتژی معاملاتی منحصر به فرد به سادگی و راحتی به دست نمی آید و نیازمند کسب تجربه در بازارهای مالی است. معمولا ممکن است سرمایه گذار در ابتدای تدوین یک استراتژی با شکست مواجه شود ولی باید این شکست را مبنای کار قرار داد و به سادگی دلسرد نشد و با تلاش بیشتر ضعفها را برطرف کرد.

 

مختصری از کتاب ” سهام نخرید مگر با شناخت رفتار و روانشناسی بازار”

تالیف: مهدی افضلیان

  خرید آنلاین کتاب 

خرید تلگرامی با پست پیشتاز:  پیام دهید

روانشناسی بازار بورس و عوامل موثر بر رفتار معامله گران (بخش۱)

روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران

همان طور که بازار های مالی از جمله بازار بورس ایران می توانند باعث چند برابر کردن سرمایه و افزایش سود آوری باشد؛ به همان نسبت  نیز می تواند باعث از بین رفتن سرمایه در مدتی کوتاه شود. به همین جهت روانشناسی بازار بورس و سایر بازارهای مالی و شناخت رفتار سرمایه گذاران از عوامل اصلی موفقیت در این بازارها به حساب می آید. 

 

چهار عامل موفقیت سرمایه گذار در بازار سرمایه

۱-تسلط به تحلیل بنیادی

۲- تسلط به تحلیل تکنیکال

۳-شناخت رفتار معامله گران و روانشناسی بازار بورس

۴-تجربه فردی

 

عوامل ذکر شده همانند ۴ پایه از یک صندلی می باشند که اگر یکی از پایه ها نباشد فرد معامله گر به هنگام نشستن بر روی این صندلی به زمین می افتد و در بازارهای مالی هم این مثال همانند از دست دادن سرمایه می باشد. در این مقاله سعی شده است که عوامل روانی و رفتاری مرتبط با بازارهای مالی به خصوص بازار بورس ایران که بعضا باعث  می شود معامله گر دچار اشتباه در تصمیم گیری و ضرر و زیان شود، مورد بحث وتحلیل قرار گیرد تا با شناسایی این عوامل  و راه های مقابله با آن تا حد امکان از این خطاهای رفتاری جلوگیری شود زیرا جامعه بورسی، متشکل از همین افراد و معامله گران است و رفتار و عملکرد آنها باعث جهت گیری رفتار کل بازار می شود.پس شناخت این عوامل و به خصوص روانشناسی بازار بورس از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد.

 

عوامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران

 

۱- شاخص بورس

به طور کلی شاخص بورس نمایانگر وضعیت کلی بازار در یک مقطع مشخص می باشد.در مقاطع زمانی که شاخص بورس به شدت منفی و به اصطلاح ریزشی است به چند دلیل باید تا حد امکان از معامله خودداری کرد:

 زمانی که شاخص به شدت ریزشی  و منفی است و هر روز عدد های بالای منفی و قرمز را در مقابل دیدگان فعالین بازار قرار می دهد خود به خود این دستور را به ذهن افراد صادر می کند که سرمایه شما در حال از بین رفتن است و بیشتر از این هم جای افت قیمت ها وجود دارد پس معامله گران، مخصوصا افراد کم تجربه از یک جایی به بعد دست به معاملات هیجانی و فروختن سهام خود با ضرر های زیاد می زنند که این خود به بیشتر منفی شدن کلیت بازار و خروج نقدینگی از آن شدت بیشتری می بخشد. پس عقل سلیم حکم می کند که در چنین بازاری اقدام به معامله و خرید سهام نکنیم حتی اگر خیلی از سهام در ارزنده ترین قیمت های خود باشند و بگذاریم شاخص بورس و کلیت بازار به نقطه ای برسد که متعادل شود و به جایی برسد که در یک مدت زمانی معین دیگر عدد های منفی بالا را به خود نبیند. اما در زمانی که شاخص کل مثبت و رو به بالا است درست بر عکس مطالب بالا اتفاق می افتد یعنی اکثر فعالین بازار نه تنها سهام قبلی خود را نگهداری می کنند و نمی فروشند بلکه نقدینگی جدید جهت خرید نیز اضافه می کنند که این خود باعث مثبت شدن و افزایش قیمت ها در آن مدت زمان می باشند.

اگر از دیدگاه جامعه و مردم عادی به بازار بورس نگاه کنیم و خودمان را جای یک فرد عادی بگذاریم زمانی که شاخص کل منفی و به شدت ریزشی می باشد و هر روز در روزنامه ها و اخبار در مورد منفی بودن اکثریت سهام بورسی صحبت شود از لحاظ روانی وفکری این مطلب به ذهن افراد عادی خطور می کند که بازار بورس بازاری زیانده می باشد و هیچ شخص عادی یا سازمانی حاضر نمی شود سرمایه ی خود را وارد بازاری کند که هر روز درحال افت و ریزش است .پس هیچ نقدینگی و پول جدیدی نیز وارد بازار نمی شود .اما در زمانی که شاخص مثبت ورو به بالا است و هر روز در روزنامه ها واخبار حرف از صعود قیمت سهام و شاخص بورس است ،به صورت ناخودآگاه ذهن افراد عادی جامعه به سمت سرمایه گذاری در بازار بورس می رود که این خود باعث تزریق نقدینگی و پویاتر شدن معملات می شود.

توضیح این نکته ضروری است که منظور از ریزشی بودن شاخص کل اصلاح های کوتاه مدتی آن نیست. اگر شاخص کل در یک بازه ی میان مدتی  اکثریت روزهای معاملاتی عددهای منفی بالا را نشان دهد این به معنی ریزش است اما در یک بازه ی زمانی صعودی شاخص کل روزهایی هم هست که نیاز به استراحت و به اصطلاح اصلاح دارد که ممکن است چند روزی هم شاخص منفی باشد که منظور چنین بازاری نیست.

اگر چه در بعضی از بازه های زمانی به صورت دستوری سعی در مثبت کردن یا منفی کردن شاخص بورس به وسیله معاملات بلوکی و یا کد به کد کردن دارند اما کماکان شاخص کل اصلی ترین نمایانگر وضعیت کلی بازار بورس است که تاثیر بسزایی بر رفتار و ذهنیت افراد عادی جامعه و فعالین بازار سرمایه دارد.

 

۲- خوش بینی یا بدبینی افراطی نسبت به بازار

 

عامل دیگر موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران خوشبینی و بدبینی افراطی نسبت به بازار بورس می باشد که می تواند اکثریت معامله گران را دچار اشتباه رفتاری و ذهنی کند، یعنی مواردی که در ادامه توضیح می دهیم قابل تعمیم به روند یک گروه از بازار یا حتی یک تک سهم از آن خواهد بود.

تجربه ثابت کرده است زمانی که کلیت افراد جامعه  و فعالین بازار در مورد بازار بورس اظهار خوش بینی می کنند و از روند صعودی آن بسیار خوشحال هستند و طمع و تعصب جای تجزیه و تحلیل را می گیرد، اکثریت معامله گران خرد بازار و برخی از افراد بی تجربه ی خارج از بازار که به خاطر همین اخبار  می خواهند وارد بازار شوند ، شروع به خرید های هیجانی و بی دلیل در قیمت های بالا می کنند، که هیچ گونه توجیه تحلیلی برای خرید وجود ندارد. در این زمان افراد با تجربه و بازیگردانان اصلی سهام به جای خرید، شروع به فروش و ذخیره سود ناشی از خرید های قبلی خود می کنند. بعضا این خوش بینی افراطی و هیجانی توسط بعضی از همین بازیگردانان اصلی به معامله گران خرد و افراد جامعه تزریق می شود تا بتوانند سهام خود را در قیمت های بهتر بفروشند. این حالت معمولا در آخر یک روند پر قدرت صعودی شکل می گیرد، جایی که قیمت اکثریت سهام در حباب مثبت بالا قرار دارد و از لحاظ قیمتی دیگر در این قیمت ها ارزنده نمی باشند.

اما بر عکس زمانی که کلیت فعالین بازار و افراد جامعه از روند بازار بورس اظهار نا امیدی ویاس میکنند و نسبت به روند آینده ی آن بد بین هستند، اکثریت معامله گران خرد و افراد بی تجربه شروع به فروش های هیجانی می کنند که هیچ گونه توجیه تحلیلی برای فروش وجود ندارد و در این زمان افراد با تجربه وبازیگردانان اصلی سهام مختلف شروع به خرید های عمده به صورت نامحسوس می کنند.باز هم این بد بینی افراطی توسط همین بازیگردانان به بازار القا میگردد. این حالت در آخر یک روند پر قدرت نزولی و ریزشی اتفاق می افتد جایی که شاخص کل واکثریت سهام بعد از یک ریزش قیمتی زیاد در حال متعادل شدن باشند و قیمت آن ها بسیار ارزنده است.

 

 

۳- داشتن استراتژی مدون

سومین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران، داشتن استراتژی مدون است. در تاریخ بشریت افرادی که به جایگاه بالایی رسیده اند افرادی بوده اند که برای رسیدن به اهداف خود برنامه و استراتژی منظم داشته اند. ذهن و فکر انسان زمانی که دچار سردرگمی می شود بیشتر بر اساس هیجانات و احساسات رفتار می کند  اما زمانی که از قبل برنامه ریزی شده باشدو مسیر راه برای آن مشخص شده باشد ،منطقی عمل کرده و خروجی عملکرد آن همان چیزی می شود که انسان انتظار دارد.بازارهای مالی و بورس ایران نیز از این قائده مستثنی نیست و اتفاقا اهمیت این موضوع در این بازارها دوچندان است.معامله گری که قبل از خرید یک سهم و درگیر کردن سرمایه خود ،آن را مورد تحلیل و بررسی همه جانبه قرار داده و مسیر را تا رسیدن به اهداف قیمتی ،برای خود ترسیم کرده است هیچ وقت اسیر هیجانات و استرس نمی شود (رعایت روانشناسی بازار بورس و مدیریت سرمایه مناسب) و در هر شرایطی از بازار، برای خود راهکاری دارد که بر اساس آن عمل می کند.

 

۴- ترس و طمع

چهارمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران ترس و طمع می باشد. موردی که می خواهیم در مورد آن بحث کنیم  عاملی است که ذهن و فکر انسان در اکثر مواقع به طور نا خود آگاه مغلوب همیشگی آن بوده است. شاید این دو کلمه خیلی به گوش شما خورده باشد اما مفهوم و نحوه مقابله با آن به صورت مجهول در ذهن شما باقی مانده است.

در بازار بورس ترس و طمع زمانی ایجاد می شود که شما سهمی را در یک قیمت مشخص خریده باشید و قیمت آن بعد خرید شما دچار افت قیمتی بیشتر شود.در این زمان مغز معامله گر به صورت ذاتی این فرمان را می دهد که سرمایه شما در حال از بین رفتن است و همین امر باعث به وجود آمدن استرس برای شما می شود .بعضی از معامله گران بی تجربه هم با حساب کردن لحظه ای ضرر و زیان خود به این فکر منفی دامن می زنند.

 

 

 

راه مقابله با هیجان ناشی از ترس

تنها راه برخود با آن داشتن استراتژی معاملاتی است. اگر معامله گر قبل خرید یک سهم از همه جهات آن را بررسی کرده باشد و از همان ابتدا حد ضرر و حد سود و مسیر راه را برای خود ترسیم کرده باشد با یک روز منفی شدن سهم،هیچ گاه دچار رفتار هیجانی و فروختن سهم خود در ضرر نمی شود.بارها دیده شده است که افراد ، سهامی را می خرند و وقتی می بینند چند درصد کم، افت قیمتی پیدا کرد،  دست به فروش می زنند و دوباره سهم بعدی و به همین منوال ادامه می دهند.اینگونه معامله گران همان افرادی هستند که بعد از چند سال می بینند از سرمایه شان چیزی باقی نمانده است.

 

 

 

طمع چه زمانی به وجود می آید؟

وقتی معامله گری سهمی  را خریده باشد و قیمت سهم با رشد قیمتی خوب مواجه می شود . با اینکه همه تحلیل ها نشان می دهد که موقع فروش سهم هست و جایی برای رشد بیشتر قیمتی نیست اما ذهن معامله گر بر اثر جو روانی مثبت افراطی که بازار بر سهم حاکم کرده است و حس اعتماد به نفس کاذبی که ناشی از تحلیل درست و خرید به موقع سهم در قیمتی مناسب، به او القا شده است ،به معامله گر این پیام را می دهد که هنوز جای زیادی برای سود کردن بیشتر وجود دارد.اینجا هم راه مقابله با آن فقط تکیه بر تحلیل و همان مسیر راهی است که قبل از خرید سهم برای خود ترسیم کرده ایم . اگر معامله گر از قبل ، هدف های قیمتی را مشخص کرده باشد وقتی سهم خریداری شده به آن قیمت ها رسید هیچ وقت در فروش آن دچار تردید و طمع بی جا نمی شود.

 

ادامه دارد…

 

نویسنده: امیرحسین حقیقتی

مدرس و تحلیلگر کارگزاری اگاه (شعبه شیراز)

————————————————————————-

 

شاید علاقمند باشید این مقالات را هم مطالعه کنید

چگونه روانشناسی بورس را یاد بگیریم

چگونگی طراحی سیستم معاملاتی

نوسان گیری در سهم

نوسان گیری در سهم با هدف کسب بازدهی

نوسان گیری در سهم شاید اولین خواسته ای باشد که هر سرمایه گذاری در بدو ورود به بازار سرمایه، علاقه به یادگیری آن دارد و با خود فکر میکند که سرمایه گذاری در بورس به همراه تدوین یک استراتژی نوسان گیری میتواند بادهی خوبی را برای سرمایه گذار به همراه داشته باشد.

شاید بسیاری از سرمایه گذارانی که چندین سال در بازار سرمایه فعالیت می کنند با واژه نوسان گیری در سهم آشنا باشند که برخی از سرمایه گذاران از این موضع منتفع شده‌اند و بخش دیگری نیز دجار ضرر و زیان فراوانی در بازار شدند. معمولا نوسان گیری با هدف افزایش و کاهش قیمت سهم و کسب بازدهی در بازار انجام می شود و سرمایه گذاران فعال در این زمینه نیز هر بار با استفاده از یک سناریو تعریف شده اقدام به انجام این کار می کنند. در این نوشتار قصد داریم که در خصوص روش های نوسان گیری در بازار و هدف از انجام آن صحبت کنیم.

 

نوسان گیری در سهم و مشخصه های آن

در کل نوسان گیری در بورس اینگونه تعریف می شود که هر نوع فعالیتی که منجر شود معاملات از حالت عادی خارج شده و شاهد تغییرات قیمت سهم باشیم. برخی تکنیک های نوسان گیری در سهم وجود دارد که موجب می شود بتوانیم شروع این حرکت را تشخیص دهیم و معمولا در حوزه تکنیک های تابلو خوانی در بورس می باشد که هر سرمایه گذاری می تواند با آموزش تابلو خوانی در بورس آن را یاد گرفته و در معاملات خود استفاده کند.

 

برخی مولفه ها با هدف نوسان گیری در بازار

حال سوال اینجاست که در سهم چگونه نوسان گیری کنیم و چه معیارهایی برای شناخت نوسان گیری در سهم وجود دارد. در بخش زیر قصد داریم برخی از نشانه های نوسان گیری در سهم را اندکی توضیح دهیم.

سفارش چینی در یک حجم مشخص :

نوع سفارش گذاری در سهم می تواند یکی از نشانه های نوسان گیری در سهم می باشد. چینی گاهی اوقات در برخی از سهم هایی که در محدوده +۲% معامله می شوند شاهد سفارش های با حجم بالا در محدوده پایین تر هستیم. به عنوان مثال سهم در محدوده ۱۰۲ تومان در حال معامله می باشد ولی در بخش تقاضا در محدوده ۱۰۱ تومان حجم سفارشات بالایی را مشاهده میکنیم. این به خودی خود نشان میدهد که این سفارش به دلیل ایجاد انگیزه در سرمایه گذاران برای خرید سهام ایجاد شده و در واقع به نوعی اردر حمایتی در سهم می باشد. البته حالت عکس این قضیه هم وجود دارد به عنوان مثال سهم در محدوده -۳% و در قیمت ۹۷ تومان در حال معامله می باشد ولی در محدوده ۹۵ تومانی سفارش فروش با حجم بالایی قرار داده شده است . این نشان میدهد که فعلا اجازه رشد قیمتی به سهم داده نمی شود و به همین دلیل عرضه برای سهم افزایش می یابد و روند قیمتی سهم را دچار مشکل می‌کند.

ایجاد شایعه در سهام با هدف افزایش و یا کاهش قیمت سهم :

از دیگر مولفه‌هایی که میتواند موجب نوسان گیری در سهم شود سفته بازی می باشد. هنگامی که سرمایه گذاران قصد سفته بازی در سهمی را دارند ( مقاله کامل در خصوص سفته بازی را در لینک بخوانید) ابتدا به خرید سهم در طی روزهای مختلف و با کدهای مختلف اقدام می کنند تا به اصطلاح شناوری موجود در سهم را جمع کنند و سپس با انتشار اخبار مثبت در سایت ها و کانال ها و کلیه شبکه های اجتماعی سرمایه گذاران دیگر را ترغیب به خریدن سهم می کنند و بعد از رشد قیمتی سهم در طی چند روز اقدام به فروش سهم و شناسایی سود میکنند و خریداران در قیمت های بالاتر نیز متضرر می شوند و یا در حالت عکس قضیه برخی از سرمایه گذاران با انتشار اخبار منفی در سهم با هدف کاهش قیمت سهم و خرید بیشتر اقدام به انتشار خبرهای منفی در خصوص سهام شرکت میکنند تا سهم مورد نیاز خود را در بازار جمع آوری کنند و بعد از آن قیمت سهام شرکت را افزایش دهند.

معاملات صوری :

شاید بسیار مشاهده کرده باشید که در نمادی معاملات دو طرفه بین حقیقی ها، حقوقی ها و حقیقی با حقوقی ها انجام شده باشد که معمولا این کار با هدف های مختلفی انجام می شود. گاهی اوقات این معاملات در جهت فروش سهم به یک کد حقوقی با کد شخصی میباشد. گاهی اوقات هم با هدف جا به جایی سهم و سپس افزایش قیمت سهم می باشد و یا گاهی اوقات هم این جا به جایی ها در جهت افزایش حجم معاملات می باشد.

 

 

در کل میتوان گفت که معاملات در بسیاری از سهم ها با استفاده از روش های گفته شده انجام می شود که برخی از سرمایه گذاران با استفاده از فرمول های تابلو خوانی در بورس قادر به تشخیص آن بوده و میتوانند از آن استفاده کنند ولی در نهایت دود آن به چشم کسانی می رود که صرفا با دانش اندک در این بازار معامله می کنند و قادر به تشخیص وضعیت های توضیح داده شده نخواهند بود و این سرمایه گذارن نیز بازندگان اصلی نیز به حساب می آیند.

برخی از تکنیک های نوسان گیری در سهم در کلاس های آموش تابلو خوانی در بورس نمایش داده می شود که جهت ثبت نام در این کلاس می توانید از طریق لینک یر اقدام به ثبت نام کنید.

 

مختصری از کتاب ” سهام نخرید مگر با شناخت رفتار و روانشناسی بازار”

تالیف” مهدی افضلیان

خرید آنلاین کتاب

—————————————————————————————————————-

پیشنهاد می کنم مقالات زیر را هم حتما مطالعه کنید.

معاملات بلوکی : کارکرد معاملات بلوکی در بازار سرمایه

بهترین زمان فروش سهم چه زمانی است

نکته های معامله گری در بازار سرمایه