بازار سرمایه و روانشناسی بورس در موفقیت سرمایه گذاران
روانشناسی بورس و شناخت رفتار معامله گران یکی از مهم ترین نکاتی می باشد که هر سرمایه گذاری بعد از ورود به بازار سرمایه آن را یاد گرفته و رفته رفته با فعالیت در بورس و شناخت رفتار معامله گران آن را تجربه کند. در کتاب ” سهام نخرید مگر با شناخت رفتار و روانشناسی بازار برخی تکنیک های کاربردی معاملاتی و روانشناسی بورس توضیح داده شده است که حاصل سال ها تجربه مولف در حوزه بازار سرمایه می باشد.
در بخش های قبلی در خصوص روانشناسی بازار بورس و برخی عوامل موثر بر رفتار سرمایه گذاران در بازار در 3 مقاله به طور کامل توضیحاتی دادیم و گفتیم که هر سرمایه گذار باید ترس از جا ماندن سود را از خود دور کند و یا overtrading نباشد و یا … در این مقاله قصد داریم در خصوص برخی دیگر از مولفه های روانشناسی بازار سرمایه صحبت کنیم.
عوامل رفتاری و روانشناسی بورس
12- مشورت کردن
از دیگر مباحث روانشناسی بورس ” مشورت کردن ” می باشد. فکر انسان به گونه ای است که همیشه مایل است در مورد کاری که می خواهد انجام دهد تاییدیه دیگران را نیز داشته باشد. حتی اگر آن عمل از نظر خودش کاملا درست و منطقی باشد. در بازار بورس، مخصوصا برای افراد کم تجربه این امر بیشتر صادق است. شخصی سهمی را کاملا تحلیل کرده و از همه جهات آن را مناسب خرید می داند اما در خرید آن مردد است. شما می توانید این خلا ذهنی را با مشورت با افراد با تجربه تر و مورد تایید که از علم ودانش بیشتری در این زمینه برخودار هستند پر کنید تا بتوانید مصمم تر، تصمیم گیری کنید. اما همیشه این جمله را با خود تکرار کنید: ” در نهایت این من هستم که با خرید این سهم سود یا ضرر می کنم”. بنابراین تصمیم گیرنده نهایی خودتان باشید و از مشورت فقط برای برطرف کردن تردید و شبهات خود استفاده کنید. صرفا به خاطر اینکه کسی سفارش به خرید یا فروش سهمی کرده معامله نکنید و اولویت برای شما تحلیل خودتان باشد.
13- استرس و پشیمانی
از دیگر مباحث روانشناسی بورس ” استرس و پشیمانی ” می باشد. دو عاملی که می تواند به مرور زمان باعث خستگی فکری و ذهنی شما و دلزدگی از بازارهای مالی شود استرس و پشیمانی است.استرس زمانی برای شما اتفاق می افتد که سهمی را که خریده اید وارد فاز نزولی و زیان شود. اگر شما استراتژی معاملاتی از قبل داشته باشید و برای اینگونه مواقع راهکاری از قبل پیشبینی کرده باشد هیچ وقت دچار استرس نمی شوید و طبق برنامه عمل می کنید.
اما پشیمانی چه زمانی حادث می شود؟ پشیمانی زمانی می تواند ذهن و فکر شما را در گیر کند که مثلا سهمی را در کف قیمتی خریداری کرده اید و سهم رشد قیمتی خوبی کرده است و شما آن را فروخته اید اما بعد از فروش، سهم به رشد قیمتی خود ادامه داده و شما از اینکه از سود بیشتر جا مانده اید احساس پشیمانی و ندامت می کنید.در این زمان تنها چیزی که می تواند فکر شما را آسوده کند این است که با خود بگویید: ” من با تحلیل درست و با خرید این سهم سود خوبی کرده ام و از این بابت بسیار خوشحال و شاکرم و به جایگاهی رسیده ام که دوباره می توانم با یک تحلیل درست و خرید سهم دیگر دوباره سود خوبی بکنم.
یا زمانی که سهمی را خریده اید و حد ضرری که از قبل برای خود تعیین کرده اید برای شما فعال شده و سهم خود را فروخته اید و چند روز بعد از فروش شما، سهم به فاز صعودی برگشته و شروع به رشد قیمتی خوبی کرده است. با این حس پشیمانی هم به این صورت برخورد کنید و با خود بگویید: ” من به استراتژی معاملاتی خود پایبند بوده ام و می دانم کسی که هدفمند و با برنامه معامله کند در نهایت معامله گر موفقی خواهد بود”.
همیشه به یاد داشته باشید که ما وارد بازار بورس یا بازار های مالی دیگر شده ایم تا با بدست آوردن سود بیشتر، آرامش و آسایش بیشتری برای خود و خانواده رقم بزنیم و نیامده ایم که آرامش زندگی خود را فدای استرس و ای کاش های بازار های مالی بکنیم.
پیشنهاداتی در خصوص روانشناسی بورس
روشی که برای کمتر شدن خطاهای فکری-ذهنی-رفتاری ویا حتی تحلیلی پیشنهاد می شود این است که هر معامله ای که انجام می دهید را در یک دفترچه یادداشت کنید. می توانید جدولی تهیه کنید که ستون های آن متشکل از ( نام سهم – تعداد خرید – میزان درصد سود یا ضرر – نکات آموزشی ) باشد. در قسمت نکات آموزشی عواملی ( ذهنی – رفتاری – تحلیلی ) که باعث شده است شما در سهم خریداری شده سود یا ضرر کنید را بنویسید. نکاتی که باعث ضرر شما شده است را با رنگ قرمز و نکاتی که باعث سود شما شده است را با رنگ آبی یادداشت کنید. بعد از مدت یک سال شما یک دفترچه از خطاها و اشتباهات و یا نقاط قوت خودتان دارید که می تواند بهترین مرجع آموزشی برای کم کردن خطاها و اشتباهات و تقویت نقاط قوت شما باشد. اگر این رویه را به مدت دو سال انجام دهید بعد از طی این زمان شما به یک معامله گر با تجربه با کمترین خطا و بیشترین درصد موفقیت تبدیل خواهید شد.
کلام آخر:
عوامل متعددی می تواند یک معامله گر را به موفقیت در بازار های مالی برساند. بدیهی است کسی که در بازار های مالی فعالیت می کند باید علم خود را مدام بروز رسانی کند. اما در نهایت حتی اگر به تمامی ابزارها و روش های تحلیلی مسلط شوید اما نتوانید احساسات و هیجانات خود را کنترل کنید و خطاهای ذهنی و رفتاری خود را بشناسید و سعی در برطرف کردن آن نمایید، محکوم به شکست خواهید بود. برخی از ابزارهایی در تابلوخوانی و بازار خوانی وجود دارد که سرمایه گذار با استفاده از آن می تواند برخی از رفتارهای سرمایه گذارن را تشخیص دهد و از آن در معاملات استفاده کند.