روانشناسی بازار بورس و عوامل موثر بر رفتار معامله گران (بخش۲)

روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران

روانشناسی بازار بورس دارای اهمیت فراوانی می باشد چرا که همان طور که بازار های مالی از جمله بازار بورس ایران می توانند باعث چند برابر کردن سرمایه و افزایش سود آوری باشد؛ به همان نسبت  نیز می تواند باعث از بین رفتن سرمایه در مدتی کوتاه شود. به همین جهت روانشناسی بازار بورس و سایر بازارهای مالی و شناخت رفتار سرمایه گذاران از عوامل اصلی موفقیت در این بازارها به حساب می آید. 

در بخش قبل در خصوص ۴ عامل اثرگذار بر معاملات سرمایه گذاران و اثرات روانشناسی آن ۴ عامل بر رفتار سرمایه گذاران صحبت کردیم. در این بخش نیز قصد داریم در خصوص ۴ عامل موثر دیگر بر روانشناسی بازار بورس صحبت کنیم.

 

عوامل اثرگذار بر روانشناسی بازار بورس

۵- تاثیر خبرهای خوب و بد

پنجمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران تاثیر خبرهای خوب و بد بر بازار سرمایه می باشد. همیشه افراد سود جو در همه زمینه های اقتصادی سعی داشته اند تا با سوء استفاده از احساسات و هیجانات افراد دیگر  به نفع خود بهره برداری کنند.در بازار بورس ایران نیز این موضوع به کرات مشاهده گردیده است. ذهن معامله گری که از دانش و تجربه کافی برخودار نیست بیشتر آماده پذیرش اخبار جمعی و گسترده ای است که توسط سفته بازان و بازیگردانان سهام مختلف از طرق گوناگون (کانال های تلگرامی-سایت ها و….) منتشر می شود.

در مباحث روانشناسی بورس تجربه ثابت کرده است که سهمی که در قیمتی ارزنده و به اصطلاح کف قیمتی است و شاید اخبار خوبی در آینده از سهم به بازار مخابره شود که هنوز عموم فعالین بازار از آن خبر ندارند،اخبار منفی زیاد غیر منطقی همراه با بزرگنمایی توسط سفته بازان و یا بازیگردانان، برای جمع آوری تعداد بیشتری از سهم به نفع خودشان،در بازار منتشر می شود و این اخبار منفی باعث می شود که سهامداران بی تجربه بر اساس احساسات و هیجانات سهم خود را با ضرر بفروشند. بنابراین توصیه می گردد اگر سهمی را به صورت همه جانبه و کامل مورد بررسی قرار دادید و مشکل خاصی در سهم مشاهده نکردید، و همزمان این اخبار منفی(به عنوان مثال خبر ورشکستگی سهم-بدهکاری مالیاتی زیاد- فسخ قراردادهای مهم و…)در مورد سهم زیاد شنیدید سهام خود را نگهداری کنید و در صورت ریسک پذیری به تعداد سهام خود نیز اضافه کنید.

 

عکس این موضوع زمانی اتفاق می افتد که سهمی از لحاظ قیمتی رشد زیادی کرده است و اخبار مثبت غیر منطقی زیادی در مورد آن در بازار به صورت غیر رسمی منتشر می شود. در این زمان اگر سهم را از قبل دارید بهتر است به فکر فروش و ذخیره سود باشید و اگر این سهم را ندارید به هیچ وجه خریدار نباشید زیرا سعی سفته بازان ویا بازیگردانان سهم بر آنست که احساسات افراد کم تجربه را برانگیخته و تشویق به خرید سهامی در قیمت های بالا بکنند که خودشان از قبل و در قیمت های پایین خریداری نموده اند.

۶-تعصب بی جا

ششمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران تعصب بی جا می باشد. تعصب زیاد و افراطی از عواملی بوده است که در برخی از موارد باعث شده که یه نفر یا حتی یک جامعه به انحطاط و نابودی برودو از مسیر اصلی خود خارج بشود. وقتی که ذهن و فکر انسان بر روی یک مورد خاص اسیر تعصب شود ،دیگر نقاط ضعف و کاستی های آن مورد توجه او قرار نمی گیرد و همین امر باعث می شود که دچار تصمیم گیری اشتباه شود.

 

 

در بازار بورس و در مباحث روانشناسی بورس تعصب بی جا و بدون پشتوانه تحلیلی و علمی بر روی یک سهم یا گروه خاص باعث می شود که معامله گر نقایص آن سهم را نبیند (با به عبارت دیگر نمی خواهد ببیند) و همین موضوع باعث می شود که سرمایه معامله گر در مدت کوتاهی از بین برود. مثلا معامله گری که بر روی یک سهم خاص تعصب دارد، حد ضرر را رعایت نمی کند یا عوامل بنیادی که باعث تضعیف وضعیت بنیادی سهم در آینده می شود را نادیده می گیرد که این آفت بسیار بزرگی برای سرمایه او محسوب می شود.به عنوان مثال اخیرا با رشد تکنولوژی و گسترش شبکه های اجتماعی مثل تلگرام مشاهده شده است که گروه هایی در جهت حمایت سهمی خاص تشکیل می شود که فقط بر روی آن سهم تمرکز دارند که به این تعصبات بر روی آن سهم دامن می زنند.بنابراین هر چقدر از چنین فضاهایی  دور باشید ذهن شما کمتر اسیر تعصبات غیر منطقی خواهد شد.

 

۷- تفکر و دید مثبت

هفتمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران تفکر و دید مثبت می باشد. تفکر ودید مثبت همیشه در همه ی فعالیت ها برای انسان راه گشا و کاربردی بوده است . ذهن وفکر انسان اگر در شروع انجام کاری مثبت اندیش باشد باعث می شود که انگیزه کافی به شخص داده شود و همین انگیزه باعث می شود که شخص با برنامه ریزی دقیق تر به هدف نهایی خود دست یابد.

در بازار بورس هم برای خرید یک سهم بعد از اینکه تحلیل و بررسی های کافی را در مورد آن انجام دادید با تفکر مثبت به خرید مبادرت نمایید. بارها دیده شده است که معامله گر سهمی را از همان اول به دید منفی خریداری می کند و در نهایت هم دچار زیان می شود. مثلا از همان ابتدا با خود میگوید:”من که همیشه ضرر کرده‌ام اینبار میخرم شاید سود کردم”. وقتی همین جمله‌ای که “من که همیشه ضرر کرده ام” را با قطعیت بیشتری نسبت به جمله ی بعدی که با تردید می گوید”شاید سود کردم”  را در ذهن خود القا می کند ، ضمیر ناخودآگاه معامله گر به سمت ضرر سوق پیدا می کند و باعث می شود که گرفتار تصمیمات هیجانی و ناگهانی شود که در نهایت چیزی جز ضرر عاید خود نمی کند.

 

 

۸-ترس از جا ماندن از سود

هشتمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران ترس از جا ماندن از سود می باشد. یکی دیگر از عواملی که همیشه باعث ضرر بسیاری از فعالین بازار می شود ترس جا ماندن از رشد یک سهم است.از دیدگاه همه ی بزرگان و تحلیل گران خبره ،بازار همیشه فرصت ورود خواهد داد. بنابراین سهمی که رشد قیمتی زیادی داشته است، افزایش قیمت هر روزه آن جلو دیدگان معامله گر رژه می رود  و ذهن او به این سمت میرود که رشد این سهم پایدار و همیشگی است در صورتی که وقتی یک سهم رشد زیادی را انجام داده است، تازه به چشم فعالین عادی بازار می آید و همین باعث می شود که افراد بی تجربه سهام دیگر خود را با ضرر بفروشند و به طمع سود رویایی وارد سهم رشد یافته بشوند.شاید در ابتدای کار چند درصدی کم وارد سود شوند اما معمولا روند آن سهم به دلیل رشد زیاد عوض می شود و معامله گر تازه وارد ،دچار زیان می گردد . بنابراین احساسی عمل نکنید.

 

 

از دیگر بحث های روانشناسی بورس در خرید سهام می باشد. در طرفی دیگر افرادی هستند که سهمی را در کف قیمتی خریداری کرده اند و سهمشان رشد قیمتی خوبی داشته اما به طمع رشد بیشتر سهم را نگه می دارند در صورتی که زمان فروش و ذخیره سود است. بالاخره روند سهم عوض شده و وارد فاز نزولی می شود و معامله گر بخشی زیادی از سود خود را از دست می دهد و حتی در مواردی دیده شده که شخص زیان می کند. بنابراین همیشه این نکته طلایی را به خاطر بسپارید.”فرصت ورود همیشه است اما فرصت خروج همیشه مهیا نیست”.

شناخت و یادگیری روانشناسی بازار بورس به کسب تجربه در بازار نیاز دارد اما برخی از موارد آن را می توان از طریق آموزش روانشناسی در بورس آموخت.

 

ادامه دارد…

 

نویسنده: امیرحسین حقیقتی

مدرس و تحلیلگر کارگزاری اگاه (شعبه شیراز)

 

کتابی کاربردی در خصوص روانشناسی بازار سرمایه و تکنیک های معاملاتی در بورس

نام کتاب: سهام نخرید مگر با شناخت رفتار و روانشناسی بازار

تالیف: مهدی افضلیان

مراکز فروش:

 خرید آنلاین کتاب 

خرید تلگرامی :  پیام دهید

————————————————————————-

 شاید علاقمند باشید این مقالات را هم مطالعه کنید

روانشناسی بازار بورس و عوامل موثر بر رفتار معامله گران (بخش۱)

چگونگی طراحی سیستم معاملاتی