حجم مبنا در بورس

حجم مبنا و تاثیر آن بر تغییرات قیمتی

یکی از موضوعات مهم در تابلو خوانی و بازار خوانی بحث مربوط به حجم مبنا در شرکت می باشد. حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان روزانه افزایش یا کاهش داشته باشد.

هدف از تعیین حجم مبنا این است که که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام است چرا که در غیر این صورت معامله حتی چند سهم می‌تواند قیمت سهام را تحت تاثیر قرار دهد و قیمت های غیر واقعی در سهم ایجاد کند.  به عنوان مثال حجم مبنای شرکت چکارن در شکل زیر ۷۶۸۶۴سهم می باشد.

برای بیشتر شرکت های بورسی حجم مبنا ۰.۰۰۰۸ تعداد سهام شرکت در نظر گرفته شده است. برای شرکت های فرابورس نیز حجم مبنا ۱ می باشد. به عنوان مثال حجم مبنا شرکت دتولید که جز شرکت های فرابورسی می باشد ۱ است.

نکته مهم در حجم مبنا:

گاهی اوقات مشاهده می شود که در صف خرید، آخرین معامله سهم در محدوده سقف دامنه نوسان ۵%+ می باشد ولی قیمت پایانی در محدوده ۱%+ می‌باشد. برای شرکت‌های بورسی، زمانی که سهم صف خرید است تعداد سهامی که باید معامله شود حداقل باید به اندازه حجم مبنا باشد تا قیمت پایانی سهم در سقف قیمت مجاز روزانه قرار گیرد و اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی سهم نسبت به حجم معامله تعیین می شود.

مثال:

اگر سهمی دارای صف خرید ۲ میلیونی باشد و حجم مبنای آن ۵۰۰ هزار سهم باشد، در صورت معامله ۲۵۰ هزار سهم، قیمت پایانی ۲.۵% مثبت می‌شود. اما اگر ۵۰۰ هزار سهم و بیشتر از آن معامله شود قیمت پایانی سهم ۵% مثبت می‌شود. حال همین وضعیت را می‌توان برای صف فروش نیز مد نظر داشت. در شکل زیر سهام شرکت کارخانجات داروپخش مورد بررسی قرار گرفته است.

 

همانطور که در شکل بالا مشاهده می‌شود، سهم در قیمت ۴۵۲۳ ریال دارای صف خرید ۲۷۲۵۸۹ سهمی می باشد. قیمت آخرین معامله در محدوده ۴.۹۹%+ ولی قیمت پایانی در محدوده ۱.۷۴%+ می باشد. حال سوال اینجاست که چرا با وجود اینکه سهم مورد نظر صف خرید می‌باشد ولی قیمت پایانی آن ۴.۹۹%+ نیست؟؟ علت آن را باید در حجم مبنای سهم دانست. همانطور که در شکل نشان داده شده است؛ حجم مبنای شرکت ۲۰۰،۰۰۰ سهم می‌باشد و در صورتی که حجم معاملات، حداقل به اندازه ۲۰۰،۰۰۰ باشد؛ تغییرات قیمت پایانی به اندازه ۴.۹۹%+ خواهد بود. حال حجم معاملات در تصویر بالا ۷۰،۰۲۹ سهم می‌باشد که ۰.۳۵ درصد حجم مبنا می‌باشد. بنابراین درصد قیمت پایانی نیز ۰.۳۵ درصد سقف دامنه نوسان (۰.۵%) خواهد بود.

منبع: وب سایت آموزش بورس مهدی افضلیان